هوشنگ سارنج – تورنتو
بسیارى مردم گرد جهان در بزرگداشت شخصیتى ملی، تاریخى یا مذهبى، جشنها و یادواره هایى برپا مى دارند. از آن جمله، روز ۱۴ فوریه، با نام والن تاین را مسیحیان به ویژه كودكان، در آمریكا و انگلیس و كانادا جشن گرفته، اغلب براى دوستان یكدیگر كارت والن تاین مى فرستند. در ایتالیا مردم جشن والن تاین مى گیرند و در این روز فرصت ابراز دوستى یا نمایش دوستى مى یابند. در پیجویى علت نامگذارى این روز به والن تاین، بسیار محتمل است ارتباط با شخصیتى مذهبى به نام Saint Valentine داشته باشد.
بر طبق داستانى، رومیان او را كه یكى از مقدسان صدر مسیحیت بوده است، به گناه اندیشه مذهبى خویش گرفتار و به زندان انداختند، چه او زیر بار پرستش خدایان آنان نمى رفت و به پندار خود، ستاینده خداى واحد مسیحى بود. او را دوست كودكان مى دانستند و مى گویند، در روزگارى كه آن روحانى در زندان رومیان گرفتار بود كودكان براى وى از پنجره سلول زندانش پیامهاى دوستى پرتاب مى كردند و این پیامهاى كودكانه را نخستین “والن تاین”ها دانسته اند. این والن تاینى كه در زمان كلادیوس امپراطور به قتل رسیده، در حدود سال ۲۶۹AD زندگى مى كرده و غیر از او هم والن تاین دیگرى بیرون از شهر رم به قتل رسیده، كه شاید دو داستان در هم ریخته و قصه روز چهاردهم فوریه از آن زاده شده باشد. بهر روى در این روز مردم كارتهاى تهنیت به نام “والن تاین” به سوى محبوبان، معشوقان، دوستان، یاران و افراد فامیل مى فرستند و فراوان نیز جنبه عاشقانه دارد.
در كانادا و آمریكا بچه ها به یكدیگر هدیه مى دهند و در مدرسه ها پارتى راه مى اندازند همه والن تاین ها را در جعبه اى مى گذارند و آنرا دكور مى كنند تا در پایان روز یكى از بچه ها یا معلم بین بچه ها توزیع كند. بسیارى بچه ها والن تاین هاى خود را از كاغذ قرمز مى سازند و امروزه در فروشگاه هاى ویژه “كیت”هاى مخصوص از لوازم والن تاین موجود است.
پاره اى كودكان براى والدین و معلمان خود كارت این روز را مى فرستند. بزرگترها جشنى همراه با رقص تدارك مى بینند و سبدهاى شیرینى و دیگر هدیه ها براى همسران خویش. یا محبوبان، كه اغلب آن جعبه ها به شكل قلب، نماد عشق و دوستى ساخته شده است و روبانى قرمز رنگ آنرا در بر مى گیرد. در انگلیس بچه ها سرود ویژه این روز را مى خوانند و هدیه شیرینى، میوه یا پول دریافت مى دارند. در بریتانیا و ایتالیا، پاره اى زنان ازدواج نكرده پیش از سر زدن آفتاب از خواب برخاسته كنار پنجره مى ایستند تا مردى در گذار را ببینند. باور دارند كه اولین مردى را كه ببینند یا به او نگاه بیندازد، در سا ل كه پیش رو دارند با وى ازدواج خواهد كرد. – به فالگوش ایستادن در شب چهارشنبه سورى ایرانیان شباهت دارد.
شكسپیر نمایشنامه نویس شهیر انگلیس در نمایشنامه هملت از زبان افلیا به چنین رسمى اشاره دارد. بهر روى، اگر سرآغاز چنین روزى را به جشنى رومیانى به نام Lupercalia كه در روز پانزدهم فوریه به مناسبت محافظت از یورش گرگها بر پا مى ساختند یا باورى از مردمان قدیمى انگلیس كه مى گفتند چهاردهم فوریه روز جفت یابى پرندگان است یا مرگروز مردى طرفدار و دوستدار كودكان وابسته بدانیم، چندان تفاوتى ندارد، آنچه زیبا و پذیرفتنى است، بزرگداشت عشق و دوستى و مهرورزى مى باشد. رومیان قدیم جشن “لوپركالیا” را در روز پانزدهم فوریه به مناسبت محافظت خویش از یورش گرگها بر پا مى ساختند. اگر این گرگها نماد خوى و خلق انسانهاى بد نهاد بوده باشد، ﻻزم است انسان تربیت یافته در مكتب اخلاق این روزگاران براى رهایى از گرگ نفس سركش، درگیر و دار زندگانى فرساینده و فشارهاى روزافزون كار و بى عدالتى هاى اجتماعى و …. با هر بهانه خردمندانه به برپایى جشن و سرور و شادمانى و همبستگى بشرى – به دور از هر خود محورى و برترى بخشى به نحوه اندیشه و برداشت خود – بپردازد.
هر چه شعور و آگاهى باﻻتر برود ستایش از زندگى بیشتر خواهد شد. آنچه ارزش احترام و دلبستگى دارد از مقوله روشنایى، زیبایى، خرمى، زنده بودن، دوستى و یگانگى است.
**********
Houshang Saranj – Toronto